Ochrona Zdrowia w Kosztach

Wprowadzenie

Prowadzenie własnej działalności gospodarczej wiąże się z koniecznością ponoszenia różnorodnych wydatków. Przedsiębiorcy często zastanawiają się, które z nich mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, a które nie. Szczególnie kontrowersyjne są wydatki związane z ochroną zdrowia właściciela firmy. Czy koszty poniesione na leczenie schorzeń, które utrudniają prowadzenie biznesu, mogą zostać odliczone od przychodu? Analizując interpretacje organów podatkowych oraz orzecznictwo sądowe, postaramy się odpowiedzieć na to pytanie.

Przypadek przedsiębiorcy z drżeniem ręki

W 2024 roku do organów podatkowych wpłynął wniosek od przedsiębiorcy zajmującego się pośrednictwem handlowym. Mężczyzna cierpiał na drżenie samoistne prawej dłoni, co znacznie utrudniało mu wykonywanie codziennych obowiązków zawodowych. Regularne spotkania z kontrahentami, podpisywanie dokumentów czy pomoc przy dostawach towarów wymagały sprawności manualnej, której brak negatywnie wpływał na efektywność jego pracy. W związku z tym przedsiębiorca zdecydował się na operację mającą na celu wyeliminowanie drżenia dłoni i chciał zaliczyć poniesione na ten cel wydatki do kosztów uzyskania przychodów.

Stanowisko organów podatkowych

Fiskus nie zgodził się z argumentacją przedsiębiorcy. W interpretacji indywidualnej podkreślono, że wydatki na operację dłoni mają charakter osobisty i służą ochronie zdrowia, a nie bezpośredniemu osiąganiu przychodów. Zgodnie z art. 22 ust. 1 ustawy o podatku dochodowym od osób fizycznych, kosztami uzyskania przychodów są wydatki poniesione w celu osiągnięcia przychodów lub zachowania albo zabezpieczenia źródła przychodów, z wyjątkiem kosztów wymienionych w art. 23 tej ustawy. Organ podatkowy uznał, że koszty operacji dłoni nie spełniają tego kryterium, ponieważ mają na celu poprawę komfortu życia, a nie bezpośrednie zwiększenie przychodów z działalności gospodarczej.

Analiza przepisów podatkowych

Definicja kosztów uzyskania przychodów

Aby wydatek mógł zostać uznany za koszt uzyskania przychodów, musi spełniać następujące warunki:

Cel poniesienia wydatku: Wydatek powinien być poniesiony w celu osiągnięcia przychodów, zachowania lub zabezpieczenia źródła przychodów.
Związek z działalnością gospodarczą: Wydatek musi mieć bezpośredni lub pośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą.
Brak wyłączenia w przepisach: Wydatek nie może znajdować się w katalogu kosztów nieuznawanych za koszty uzyskania przychodów, określonym w art. 23 ustawy o PIT.

Wydatki na ochronę zdrowia a koszty podatkowe

Wydatki na ochronę zdrowia, takie jak leczenie, rehabilitacja czy operacje medyczne, są z reguły uznawane za wydatki osobiste. Nawet jeśli stan zdrowia przedsiębiorcy wpływa na jego zdolność do prowadzenia działalności gospodarczej, organy podatkowe często odmawiają uznania takich wydatków za koszty uzyskania przychodów. Argumentują to tym, że obowiązek dbania o zdrowie spoczywa na każdej osobie, niezależnie od prowadzonej działalności, a korzyści z poprawy zdrowia mają charakter osobisty, a nie firmowy.

Przykłady interpretacji podatkowych

Wydatki na operację ręki

W przytoczonym wcześniej przypadku przedsiębiorcy z drżeniem dłoni, organy podatkowe uznały, że wydatek na operację nie może zostać zaliczony do kosztów uzyskania przychodów. Mimo że schorzenie utrudniało prowadzenie działalności, cel operacji był przede wszystkim związany z poprawą zdrowia i komfortu życia przedsiębiorcy, a nie bezpośrednio z osiąganiem przychodów.

Wydatki na rehabilitację

W innym przypadku instruktorka tańca ponosiła wydatki na rehabilitację i konsultacje ortopedyczne, argumentując, że są one niezbędne do prowadzenia jej działalności, ponieważ ciało jest jej podstawowym narzędziem pracy. W tym przypadku organy podatkowe uznały, że takie wydatki mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów, ponieważ mają bezpośredni związek z prowadzoną działalnością i wpływają na możliwość osiągania przychodów.

Orzecznictwo sądowe

Wyrok NSA z 14 maja 2021 r.

Naczelny Sąd Administracyjny w wyroku z 14 maja 2021 r. (sygn. II FSK 1633/19) rozpatrywał sprawę podatnika, który prowadził bloga i ponosił wydatki na sprzęt fotograficzny oraz uczestnictwo w różnych wydarzeniach, które opisywał na blogu. Sąd uznał, że takie wydatki mogą stanowić koszty uzyskania przychodów, ponieważ mają na celu zwiększenie atrakcyjności bloga, co przekłada się na przychody z reklam. Mimo że wydatki te mogły mieć również charakter osobisty, ich związek z prowadzoną działalnością był wystarczająco silny, aby uznać je za koszty podatkowe.

Wnioski

Analizując powyższe przykłady, można zauważyć, że organy podatkowe oraz sądy różnie podchodzą do kwestii zaliczania wydatków na ochronę zdrowia do kosztów uzyskania przychodów. Kluczowe znaczenie ma tutaj bezpośredni związek między poniesionym wydatkiem a prowadzoną działalnością gospodarczą. Jeśli wydatek na leczenie czy rehabilitację jest niezbędny do wykonywania działalności i bezpośrednio wpływa na możliwość osiągania przychodów, istnieje szansa na uznanie go za koszt podatkowy. Jednak w większości przypadków fiskus stoi na stanowisku, że wydatki na leczenie mają charakter osobisty i nie mogą być zaliczane do kosztów uzyskania przychodów.

Jakie wydatki zdrowotne można uwzględnić w kosztach działalności?

Chociaż fiskus konsekwentnie odrzuca możliwość zaliczenia większości wydatków zdrowotnych do kosztów uzyskania przychodów, istnieją sytuacje, w których podatnik może skutecznie argumentować ich zasadność. Oto kilka przykładów:

Badania lekarskie wymagane przez prawo
Jeśli przepisy wymagają od przedsiębiorcy przeprowadzenia badań lekarskich (np. w przypadku kierowców zawodowych, pracowników służby zdrowia czy osób pracujących w warunkach szkodliwych), koszt takich badań może zostać uznany za koszt uzyskania przychodu.
Specjalistyczne leczenie w przypadku zawodów wymagających określonej sprawności fizycznej
Przykładem mogą być sportowcy, tancerze, aktorzy czy chirurdzy, dla których kondycja fizyczna lub zdolności manualne są kluczowe dla wykonywania zawodu. Jeśli ich zdolność do pracy bezpośrednio zależy od leczenia, wydatki na rehabilitację czy zabiegi mogą zostać uznane za koszty podatkowe.
Okulary lub soczewki dla osób pracujących przy komputerze
W przypadku pracowników biurowych i przedsiębiorców, którzy spędzają długie godziny przed ekranem, fiskus dopuszcza możliwość zaliczenia do kosztów zakupu okularów korekcyjnych, jeśli są one niezbędne do pracy i wynikają z zalecenia lekarza.
Szkolenia i kursy poprawiające zdolności fizyczne lub psychiczne niezbędne w pracy
Kursy radzenia sobie ze stresem dla menedżerów, treningi głosu dla lektorów czy szkolenia poprawiające postawę dla pracowników fizycznych mogą być uznane za koszty działalności, jeśli mają związek z wykonywaną pracą.

Alternatywne sposoby finansowania leczenia

Jeśli podatnik nie może zaliczyć wydatków na leczenie do kosztów uzyskania przychodów, istnieją inne sposoby na częściowe ich odliczenie lub refundację:

Ulga rehabilitacyjna w PIT
Osoby z orzeczeniem o niepełnosprawności mogą skorzystać z ulgi rehabilitacyjnej, odliczając część wydatków na leczenie i rehabilitację od podstawy opodatkowania.
Ubezpieczenie zdrowotne
Prywatne ubezpieczenie zdrowotne może pokryć część kosztów operacji czy rehabilitacji, zmniejszając obciążenie finansowe przedsiębiorcy.
Zasiłek chorobowy z ZUS
Osoby prowadzące działalność gospodarczą, które opłacają dobrowolne ubezpieczenie chorobowe, mogą ubiegać się o zasiłek chorobowy w przypadku czasowej niezdolności do pracy.

Podsumowanie

Choć drżenie ręki może znacząco utrudniać prowadzenie działalności gospodarczej, organy podatkowe nie uznają kosztów leczenia tego schorzenia za wydatki związane z działalnością gospodarczą. Wydatki na ochronę zdrowia mają bowiem przede wszystkim charakter osobisty, a ich głównym celem jest poprawa komfortu życia, a nie bezpośrednie osiąganie przychodów.

Przedsiębiorcy powinni być świadomi, że fiskus stosuje restrykcyjne podejście do kosztów zdrowotnych, choć istnieją wyjątki, w których wydatki medyczne mogą zostać uwzględnione w kosztach firmy. Warto dokładnie analizować każdy przypadek i w razie wątpliwości skonsultować się z doradcą podatkowym, aby uniknąć ryzyka zakwestionowania odliczeń przez organy skarbowe.

Jeśli natomiast poniesione wydatki nie kwalifikują się do kosztów uzyskania przychodów, warto rozważyć inne formy ich finansowania, takie jak ulga rehabilitacyjna, prywatne ubezpieczenie zdrowotne lub zasiłek chorobowy z ZUS.

W kontekście zmieniających się interpretacji podatkowych i nowych regulacji warto śledzić aktualne stanowiska fiskusa i orzecznictwo sądowe, które mogą wpłynąć na sposób rozliczania wydatków zdrowotnych w przyszłości.

Skonsultuj się z ekspertami – bezpłatna konsultacja!

Czy masz wątpliwości, czy Twoje wydatki mogą zostać zaliczone do kosztów uzyskania przychodów? Chcesz uniknąć problemów z fiskusem i zoptymalizować swoje rozliczenia podatkowe?

Kliknij tutaj i skorzystaj z bezpłatnej konsultacji z naszym doradcą podatkowym! Odpowiemy na Twoje pytania i pomożemy znaleźć najlepsze rozwiązanie dostosowane do Twojej sytuacji.

Lub wypełnij poniższy formularz, a my skontaktujemy się z Tobą w najbliższym możliwym terminie: